نشریه متانا شماره 34 آذر 92
ترشک
خواص: یکی از گیاهان دارویی، گیاه ترشک است، این گیاه در مناطق معتدل کشور ما رویش
دارد و از قدیم الایام به عنوان یک سبزی مفید و مؤثر از آن استفاده می‌شده است.
گرچه در رابطه با مسائل غذایی از آن استفاده‌های فراوانی می‌شده؛ ولی اکنون این
استفاده کاهش یافته است و در عوض موارد درمانی این گیاه افزایش پیدا کرده و در همه
زمینه‌ها از آن استفاده میشود و هیچگونه عارضه‌ای ندارد. در میان عشایر مرسوم است
که از دانه‌های این گیاه استفاده می‌کنند.
طریقه استفاده: نحوه‌ی استفاده از گیاه دارویی ترشک هم به این ترتیب است که
دانه‌های گیاه ترشک را می‌کوبند و بعد از مرطوب کردن در محل درد و مفاصل می‌گذارند
و به عنوان مُسَکن از آن استفاده می‌کنند. گیاه ترشک منبع ویتامین C است. بنابراین
کسانی که کمبود ویتامین C دارند، این گیاه می‌تواند برای آنها منبع ویتامین C باشد.
علاوه بر آن، گیاه ترشک دارای آهن و فسفر کافی نیز می‌باشد. همچنین این گیاه دارویی
اشتها‌آور و تصفیه کننده و هضم کننده بسیار خوبی می‌باشد و به خاطر خاصیت
تصفیه‌کنندگی‌اش برای کسانی که دارای جوشهای موضعی و پوستی هستند بسیار مفید خواهد
بود.
تذکر: این داروی گیاهی «ترشک» به خاطر داشتن اسید اکسولید نباید زیاد و بطور مداوم
مورد مصرف قرار گیرد، زیرا برای مثانه و کلیه می‌تواند مضر باشد. برای استفاده
موضعی از این داروی گیاهی اگر برگ یا دانه‌ی له شده، پخته شده یا جوشانده آن روی
دمل‌ها گذاشته شود به راحتی درمان می‌گردد.
مریم
گلی
خواص: گیاه مریم گلی گیاهی با قدمت بسیار طولانی است و در حدود 1000 سال پیش به
وجود این گیاه دارویی پی برده و از آن استفاده می‌شده است. از جمله ابوعلی سینا در
کتاب‌های خود به این گیاه دارویی اشاره کرده و خواص آن را برشمرده و تأکید بر مصرف
آن کرده است.
این گیاه دارویی ضد درد، آرامش بخش و برای کاهش قند خون استفاده میشود. این گیاه
دارویی (مریم گلی) در تمام مناطق معتدل رویش دارد. گلهای سفید زیبایی می‌دهد، بصورت
خوشه‌ای است و جزء گیاهان معطر و خوشبو است که طعم بسیار تلخی دارد.
طریقه مصرف: این گیاه دارویی آرام بخش و مقوی اعصاب است. همچنین یک داروی ضدعفونی
کننده بسیار قوی است. اگر از جوشانده این گیاه بصورت قرقره استفاده شود، جوشهای
داخل دهان و بعضاً آفت‌های دهان را درمان می‌کند. همچنین برای زخم‌هایی که بر اثر
واریس به وجود می‌آید بسیار مؤثر است. در آنژین و انواع گلودرد نیز از این گیاه
استفاده میشود. از جوشانده این گیاه برای ضماد و جوشهای بدن استفاده میشود.
جوشانده غلیظ این گیاه اگر با آب مخلوط شود برای دردهای مفصلی، رماتیسم و حتی
راشیتیسم کودکان بسیار مفید است.
سریش
خواص: مورد استفاده گیاه سریش بیشتر به دلیل چسبنده بودنش است. البته این گیاه
علاوه بر این، کاربرد درمانی هم دارد. از دانه‌های این گیاه، روغنی گرفته میشود
که در بعضی از تصلب‌های شریانی مورد استفاده قرار می‌گیرد. از برگ‌های این گیاه به
عنوان سبزی خوردنی و از ریشه‌های این گیاه که به صورت غدد پنجه‌ای است به عنوان چسب
استفاده میشود.
ریشه این گیاه داروی (سریش) گرم و خشک است و برای یرقان، ناراحتی کبدی، خشونت حلق و
ناراحتی‌های معده از آن استفاده می‌کنند.
طریقه استفاده: از ریشه این گیاه دارویی (سریش) جوشانده غلیظی درست می‌کنند که برای
درمان جوش‌ها بسیار مفید می‌باشد زیرا خاصیت ضدعفونی کننده دارد. این گیاه در نواحی
کوهستانی و مرتفع می‌روید و فصل گل‌دهی آن از اواسط اردیبهشت ماه تا اواسط خرداد
است.
جوشیر(جاشیر)
خواص: جوشیر صمغی است که از گیاهی به همین نام گرفته میشود. در ارتفاعات رویش دارد
و دارای گلهای زرد با ساق‌های بلند است.
-این گیاه یکی از داروهایی است که برای بیماری‌های کلیوی استفاده میشود. ادرارآور
است و حتی در مواردی بندآمده‌ها را باز می‌کند و قطره قطره ادرار کردن که از مشکلات
مجاری ادراری است توسط این گیاه قابل درمان است و بطور کلی باز کننده‌ی مجاری ادرار
می‌باشد.
-مقوی سیستم دستگاه عصبی است. برای سرد مزاج‌ها، داروی خوبی است که در رابطه با
لقوه و رعشه استفاده میشود.
-از سر‌شاخه‌های این گیاه دارویی به صورت سبزی‌های خوراکی استفاده میشود. از
کوبیده‌ی برگ و عصاره آنها برای درمان دندان درد استفاده میشود. و از عصاره ریشه
آن استفاده‌های صنعتی میشود مثل تهیه مواد آرایشی یا تهیه مُسکِن.
طریقه استفاده: این گیاه مثل بعضی از گیاهان، گیاهی سمی است بنابراین مقدار مصرف،
زمان مصرف و دوره درمانی آن باید توسط پزشک تعیین شود.
این گیاه را همراه مرزن جوش استفاده می‌کنند زیرا مرزن جوش عوارضی را که این گیاه
می‌توان به وجود آورد تعدیل کرده یا کاهش می‌دهد.
گل
نسترن
خواص: این گیاه به خاطر ظرافت و عطرش به صورت اهلی در خانه‌ها پرورش پیدا می‌کند.
گل نسترن از دسته گل‌هایی است که موارد درمانی متعددی دارد. خود گل نسترن در عوارض
پوستی مورد استفاده قرار می‌گیرد. از روغن دانه این گیاه به عنوان شاداب کننده پوست
و تقویت کننده پیاز مو استفاده میشود. هم گل این گیاه و هم دانه آن منبع ویتامین C
است.
-ثمر این گل بعد از ریختنش به صورت گرد و قرمز رنگ پیدا میشود که اصولاً کاربرد
دارویی دارد و بیشتر به صورت دم کرده از آن استفاده میشود. همچنین باعث تقویت
سیستم دفاعی بدن میشود.
-گل‌دهی این گیاه از اواسط اردیبهشت شروع میشود و تا آخر پاییز ادامه دارد.
طریقه استفاده: نحو استفاده صحیح از آن بدین گونه است که بعد از چیدن، گل‌ها باید
در جای مناسبی خشک شوند تا بو، عطر و خاصیت دارویی آن از بین نرود و اگر قرار است
که بعد از ریختن گلبرگ‌ها از دانه این گیاه استفاده شود باید ناخالصی‌های آن را از
بین برد و بصورت خالص مورد استفاده قرار داد.
